Азбука на внатрешното уредување – речник на термини (А-Ш)

Азбука на внатрешното уредување – речник на термини (А-Ш)

Внатрешното уредување е фасцинантна област која комбинира креативност, техничко знаење и разбирање на човековата психологија. Но, понекогаш може да биде тешко да се следат сите термини и концепти. Затоа, создадовме сеопфатен речник на термини за внатрешно уредување на македонски, почнувајќи од буквата А, кој ќе ви помогне да го разберете овој свет и да го подобрите вашиот животен простор.

Алвар Аалто (Alvar Aalto)

Македонски: Алвар Аалто (1898-1976) беше влијателен фински архитект и дизајнер, познат по хуманистичкиот пристап во модернизмот и иновативниот дизајн на мебел. Неговите дизајни на мебел се одликуваат со органски форми и употреба на свиткано дрво, како што е неговата култна столица Паимио и столчињата од свиткана бреза. Аалто развил техника за виткање на дрвото што му овозможила да создаде ергономски и функционални парчиња со препознатлив скандинавски дух. Неговиот интегриран пристап кон дизајнот ги обединува архитектурата и внатрешниот простор, создавајќи хармонични средини каде што секој елемент служи за целокупното чувство на просторот. Англиски: Alvar Aalto (1898-1976) was an influential Finnish architect and designer known for his humanistic approach to modernism and innovative furniture design. His furniture designs feature organic forms and the use of bent wood, such as his iconic Paimio chair and bent birch stools. Aalto developed a technique for bending wood that allowed him to create ergonomic and functional pieces with a distinctly Scandinavian spirit. His integrated approach to design unites architecture and interior space, creating harmonious environments where each element serves the overall sense of space.

Абажур (Аbаjour)

Македонски: Абажур е украсен капак или обвивка за светилка, најчесто изработен од текстил, хартија, стакло или друг материјал, кој ја расфрла, насочува или филтрира светлината со цел да создаде пријатно осветлување и да го намали отсјајот, истовремено служејќи како декоративен елемент во просторот. Англиски: Lampshade is a covering over a light bulb that diffuses or filters the light it emits.

Адаптација (Adaptation)

Македонски: Мебел што го доловува чувството на оригинален дизајн или период, но се разликува во некои детали. Англиски: Furniture that captures the feel of an original design or period, but differs in some details.

Акцент (Accent)

Македонски: Акцент претставува елемент, боја или предмет кој се истакнува во просторот и привлекува внимание. Тоа може да биде мебел во впечатлива боја, уметничко дело или необичен декоративен предмет. Англиски: An accent is a distinctive feature, color, or item that stands out in a space and draws attention. It could be a piece of furniture in a striking color, an artwork, or an unusual decorative object.

Акротериум (Acroterium)

Македонски: Првично украс на аглите на покривот на грчките храмови (декоративен постамент за статуа поставена на врвот на грчките храмови). Во класичниот мебел, слични орнаменти се применуваат на горните агли на секретарките, полици за книги, рафтови и друг мебел. Англиски: Originally an ornament on the roof corners of Greek temples. In classical furniture, similar ornaments applied to the top corners of secretaries, bookcases, highboys and other furniture.

Акантусов лист (Acanthus Leaf)

Македонски: Акантусов лист е декоративен елемент инспириран од листовите на медитеранското растение акантус, кој често се користи како орнамент на мебел, особено на загради, ногарки, столбови и рамки. Овој мотив има долга историја во декоративната уметност и е особено поврзан со класичните грчки и римски дизајни. Англиски: An acanthus leaf is a decorative element inspired by the leaves of the Mediterranean acanthus plant, often used as an ornament on furniture, particularly on brackets, legs, columns, and frames. This motif has a long history in decorative arts and is especially associated with classical Greek and Roman designs.

Апстракт (Abstract)

Македонски: Апстракт е стил на дизајн кој користи општи форми, линии и бои наместо детални реалистични претстави. Овој стил ги нагласува визуелните квалитети на формата, линијата, бојата и текстурата, создавајќи композиции кои можат да бидат предмет на лична интерпретација. Англиски: Abstract is a style of design that uses general forms, lines, and colors instead of detailed realistic representations. This style emphasizes the visual qualities of form, line, color, and texture, creating compositions that can be subject to personal interpretation.

Амбиент (Ambiance)

Македонски: Амбиент се однесува на општата атмосфера на просторијата, чувството или расположението што го создава. Тоа е комбинација на осветлување, бои, звуци и мириси што го дефинираат карактерот на просторот. Англиски: Ambiance refers to the general atmosphere of a room, the feeling or mood it creates. It’s a combination of lighting, colors, sounds, and scents that define the character of the space.

Асиметрија (Asymmetry)

Македонски: Асиметрија е принцип на дизајн каде елементите не се поставени во огледална симетрија, туку се распоредени на начин кој создава визуелна рамнотежа без совршена симетрија. Овој пристап често додава динамика и интерес во просторот. Англиски: Asymmetry is a design principle where elements are not arranged in mirror symmetry, but are distributed in a way that creates visual balance without perfect symmetry. This approach often adds dynamism and interest to a space.

Антиквитет (Antique)

Македонски: Антиквитет е предмет со историска вредност, обично постар од 100 години. Антиквитетите додаваат карактер, историја и единственост на просторот и често служат како фокусни точки во дизајнот на ентериерот. Англиски: An antique is an item with historical value, typically over 100 years old. Antiques add character, history, and uniqueness to a space and often serve as focal points in interior design.

Акустика (Acoustics)

Македонски: Акустика се однесува на начинот на кој звукот патува низ просторијата. Добрата акустика во домот значи контрола на бучавата и ехото преку избор на соодветни материјали, текстил и мебел. Англиски: Acoustics refers to how sound travels through a room. Good home acoustics means controlling noise and echo through the selection of appropriate materials, textiles, and furniture.

Аранжман (Arrangement)

Македонски: Аранжман е начинот на кој мебелот и декоративните елементи се организирани во просторот. Добриот аранжман овозможува функционален проток, визуелна рамнотежа и практичност. Англиски: Arrangement refers to how furniture and decorative elements are organized within a space. A good arrangement allows for functional flow, visual balance, and practicality.

Апликации (Appliqué)

Македонски: Апликација е техника каде парчиња материјал се нашиваат на друга ткаенина за да создадат декоративен ефект. Во внатрешното уредување, апликациите често се користат за перници, завеси или прекривки. Англиски: Appliqué is a technique where pieces of material are sewn onto another fabric to create a decorative effect. In interior design, appliqués are often used for cushions, curtains, or throws.

Аптекарски шкаф (Apothecary Chest)

Македонски: Низок шкаф со мали фиоки што првично се користел за складирање на билки за готвење и медицински цели. Англиски: A low chest with small drawers that was originally used to store herbs for cooking and medicinal purposes.

Атриум (Atrium)

Македонски: Атриум е отворен централен простор во зграда, често покриен со стаклен кров што овозможува влез на природна светлина. Современите атриуми често служат како јавни или социјални простори. Англиски: An atrium is an open central space in a building, often covered with a glass roof allowing natural light to enter. Modern atriums often serve as public or social spaces.

Ахроматски (Achromatic)

Македонски: Ахроматски е термин што буквално значи „без боја” и се однесува на неутрални бои како бела, црна и сите нијанси на сиво. Во ентериерниот дизајн, ахроматската шема користи само овие тонови, создавајќи елегантни и софистицирани простори со нагласена текстура и форма наместо боја. Ахроматските палети можат да служат како неутрална позадина што им овозможува на архитектонските елементи или избрани акцентни парчиња да се истакнат. Англиски: Achromatic is a term that literally means “without color” and refers to neutral colors such as white, black, and all shades of gray. In interior design, an achromatic scheme uses only these tones, creating elegant and sophisticated spaces that emphasize texture and form rather than color. Achromatic palettes can serve as a neutral backdrop allowing architectural elements or select accent pieces to stand out.

Апстрактна уметност (Abstract Art)

Македонски: Апстрактна уметност е уметнички стил кој не се обидува да прикаже точна реалност, туку користи бои, форми и линии за создавање на композиции. Во внатрешното уредување, апстрактните дела можат да додадат боја, динамика и карактер. Англиски: Abstract art is an artistic style that does not attempt to depict exact reality, but uses colors, shapes, and lines to create compositions. In interior design, abstract pieces can add color, dynamism, and character.

Алуминиумски елементи (Aluminum Elements)

Македонски: Алуминиумски елементи се декоративни или функционални делови изработени од алуминиум. Популарни се во современиот дизајн поради нивната издржливост, лесна тежина и модерен изглед. Англиски: Aluminum elements are decorative or functional pieces made from aluminum. They are popular in contemporary design for their durability, lightweight properties, and modern appearance.

Артек (Artek)

Македонски: Артек е фински производител на мебел основан во 1935 година од Алвар и Аино Аалто, Маире Гулихсен и Нилс-Густав Хал. Компанијата е позната по својот модернистички скандинавски дизајн и иновативната употреба на свиткано дрво. Нивните икониски парчиња, како столот 60 и масата Y-leg, се одликуваат со функционалност, едноставност и органски форми, директно инспирирани од филозофијата на Алвар Аалто за создавање хуманистички дизајн достапен за широката публика. Англиски: Artek is a Finnish furniture manufacturer founded in 1935 by Alvar and Aino Aalto, Maire Gullichsen, and Nils-Gustav Hahl. The company is known for its modernist Scandinavian design and innovative use of bent wood. Their iconic pieces, such as the Stool 60 and Y-leg table, feature functionality, simplicity, and organic forms, directly inspired by Alvar Aalto’s philosophy of creating humanistic design accessible to the general public.

Арт Деко (Art Deco)

Македонски: Арт Деко е влијателен стил во дизајнот кој доживеа процут од 1920-тите до 1930-тите години. Се карактеризира со богати бои, смели геометриски форми, раскошни орнаменти, симетрија, стилизирани фигури и чисти линии. Овој стил го одразува духот на модернизмот и технолошкиот напредок на тоа време. Англиски: Art Deco is an influential design style that flourished from the 1920s to 1930s. It is characterized by rich colors, bold geometric shapes, lavish ornamentation, symmetry, stylized figures, and clean lines. This style reflects the spirit of modernism and technological progress of that era.

Арт Нуво (Art Nouveau)

Македонски: Арт Нуво е уметнички стил популарен помеѓу 1890 и 1910, кој се карактеризира со органски, флуидни линии, елегантни криви и мотиви инспирирани од природата. Во ентериерниот дизајн, Арт Нуво се манифестира преку декоративни елементи како што се витражи, ковано железо со криволиниски дизајн, обилна орнаментика и мебел со интегрирани органски форми. Популарни се цветните и растителните мотиви, а материјалите вклучуваат дрво, стакло, керамика и метал, често комбинирани на иновативни начини. Англиски: Art Nouveau is an artistic style popular between 1890 and 1910, characterized by organic, flowing lines, elegant curves, and nature-inspired motifs. In interior design, Art Nouveau manifests through decorative elements such as stained glass, curvaceous wrought iron work, abundant ornamentation, and furniture with integrated organic forms. Floral and plant motifs are prevalent, and materials include wood, glass, ceramics, and metal, often combined in innovative ways.

Аспект (Aspect)

Македонски: Аспект во ентериер дизајнот се однесува на ориентацијата на просторот или собата во однос на положбата на сонцето и кардиналните насоки. Аспектот значително влијае на количината и квалитетот на природната светлина што влегува во просторот во текот на денот. Северно ориентираните простори добиваат постојана но поладна светлина, источно ориентираните – утринска светлина, јужно ориентираните – најмногу директна сончева светлина, а западно ориентираните – попладневна и вечерна светлина. Англиски: Aspect in interior design refers to the orientation of a space or room relative to the position of the sun and cardinal directions. The aspect significantly affects the amount and quality of natural light entering the space throughout the day. North-facing spaces receive consistent but cooler light, east-facing – morning light, south-facing – the most direct sunlight, and west-facing – afternoon and evening light.

Балдахин (Baldachin)

Македонски: Балдахин е декоративна покривка или настрешница, обично изработена од текстил, која се поставува над кревет, трон или олтар, додавајќи елеганција и величественост на просторот. Англиски: A decorative canopy, usually made of fabric, placed over a bed, throne, or altar, adding elegance and grandeur to the space.

Баухаус (Bauhaus):

Македонски: Баухаус е стил на дизајн кој го добил името од влијателното германско уметничко училиште кое функционирало од 1919 до 1933 година. Баухаус стилот се дефинира со едноставен модернизам и концептот „формата ја следи функцијата“. Тоа значи дека дизајнот на предметот треба да биде првенствено определен од неговата намена, а не од украсни елементи. Овој стил се карактеризира со чисти линии, геометриски форми и употреба на индустриски материјали. Англиски: Bauhaus is a style of design that takes its name from an influential German art school that operated from 1919 to 1933. Bauhaus style is defined by simplistic modernism and the concept of “form following function.” This means that the design of an object should be primarily determined by its purpose, rather than by decorative elements. This style is characterized by clean lines, geometric shapes, and the use of industrial materials.

Б&Б Италија (B&B Italia)

Македонски: Б&Б Италија е престижен италијански производител на современ мебел, основан во 1966 година од Пиеро Амброѓо Буснели. Компанијата е позната по својата иновативна технологија на инјектирање на ладна пена и соработката со водечки дизајнери како Патрисија Уркиола, Антонио Читерио и Заха Хадид. Нивните дизајни сочетуваат висококвалитетна изработка, авангарден дизајн и врвна функционалност, создавајќи парчиња мебел што го дефинираат современиот луксузен ентериер. Англиски: B&B Italia is a prestigious Italian manufacturer of contemporary furniture, founded in 1966 by Piero Ambrogio Busnelli. The company is known for its innovative cold-foam injection technology and collaborations with leading designers such as Patricia Urquiola, Antonio Citterio, and Zaha Hadid. Their designs combine high-quality craftsmanship, avant-garde design, and superior functionality, creating furniture pieces that define contemporary luxury interiors.

Бифе (Buffet)

Македонски: Бафет е низок ормар или комода со полици и фиоки, поставен во трпезарија за чување и сервирање на садови, прибор за јадење и/или постелнина. Англиски: A low cabinet or sideboard with shelves and drawers, placed in a dining room for storing and serving dishes, cutlery, and/or linens.

Библиотека (Bookshelf)

Македонски: Библиотека е шкаф или систем од полици за складирање и изложување книги, најчесто поставена во дневната соба, работната соба или посебен простор за читање. Англиски: A bookshelf or shelving system for storing and displaying books, usually placed in a living room, study, or dedicated reading area.

Биде (Bidet)

Македонски: Биде е ниска санитарна опрема, поставена во бањата, користена за хигиенско миење на интимните делови на телото. Англиски: A low sanitary fixture, installed in a bathroom, used for hygienic washing of intimate body parts.

Бофи (Boffi)

Македонски: Бофи е италијански производител на високо-квалитетни кујнски системи, бањи и гардероби, основан во 1934 година. Компанијата е препознатлива по минималистичкиот дизајн, беспрекорната изработка и иновативните материјали. Нивните дизајни се карактеризираат со чисти линии, префинети детали и беспрекорна функционалност. Бофи е особено ценет за своите модуларни системи што овозможуваат персонализирани решенија за луксузни стамбени и комерцијални простори. Англиски: Boffi is an Italian manufacturer of high-end kitchen systems, bathrooms, and wardrobes, founded in 1934. The company is recognized for its minimalist design, impeccable craftsmanship, and innovative materials. Their designs are characterized by clean lines, refined details, and flawless functionality. Boffi is particularly valued for its modular systems that allow for personalized solutions for luxury residential and commercial spaces.

Бордура (Border decoration?!)

Македонски: Бордура е декоративна ивица или шема која се користи за украсување ѕидови, тавани или подови, додавајќи визуелен акцент и рамка на просторот. Англиски: A decorative border or pattern used to embellish walls, ceilings, or floors, adding a visual accent and framing the space.

Бохо стил (Boho stil)

Македонски: Бохо стил е еклектичен дизајн кој комбинира природни материјали, шарени ткаенини, етно мотиви и рачно изработени декорации за да создаде лежерен и уметнички амбиент. Англиски: An eclectic design style that combines natural materials, colorful fabrics, ethnic patterns, and handmade decorations to create a relaxed and artistic atmosphere.

Барел(ј)еф (Bas-relief)

Македонски: Барелеф е уметничка техника на плитка резба или модел во ѕидови, мебел или декоративни елементи, кој создава тридимензионален ефект. Англиски: An artistic technique of shallow carving or modeling in walls, furniture, or decorative elements, creating a three-dimensional effect.

Брусен бетон (Polished concrete)

Македонски: Брусен бетон е технички обработен бетон со мазна или сјајна површина, кој се користи како модерен поден материјал во индустриски, минималистички или модерни ентериери. Англиски: A technically processed concrete with a smooth or glossy surface, used as a modern flooring material in industrial, minimalist, or contemporary interiors.

Букле (Bouclé):

Македонски: Букле е тешка набрчкана ткаенина која содржи груба, јамчеста преѓа, предиво, предено со кадрваи нишки, често во две различни нијанси – што создава текстура. Оваа ткаенина е позната по својата мекост и изглед со богата текстура, и често се користи за тапацирање на мебел, перници и други текстилни елементи во внатрешниот дизајн. Англиски: Bouclé: A heavy textile containing nubby, looped yarn—often in two different shades—that creates texture. This fabric is known for its softness and richly textured appearance, and is often used for upholstery, pillows, and other textile elements in interior design.