Монументалните дела на Борко Лазески: сведоци на историјата и симболи на македонската култура
Борко Лазески е еден од најзначајните македонски уметници на 20 век, чие творештво е неразделно поврзано со монументалната уметност. Неговите фрески, мозаици и витражи не само што го красат јавниот простор, туку и сведочат за историјата и културата на македонскиот народ. Овие дела се одликуваат со својата модерност, оригиналност и впечатлива експресивност, а честопати се посветени на значајни историски настани и личности.
Како што е наведено во написот на ТРН, Лазески е мајстор на монументалната уметност, кој успеал да создаде дела кои не само што го разубавуваат јавниот простор, туку и ја збогатуваат македонската култура. Неговите дела се сведоштва за неговиот талент, креативност и посветеност кон уметноста.
Фрески:
- Фреска за НОВ на некогашната Скопска железничка станица. Оваа монументална фреска, за жал уништена во земјотресот во 1963 година, претставува едно од најзначајните дела на Лазески. Со својата тематика посветена на Народноослободителната борба, таа извршила огромно влијание врз генерации македонски уметници. Оваа фреска била негово животно дело и му ја донела Сојузната награда 4 јули за животно дело.
- Фрески во Македонска пошта, имено овие фрески, со мотиви од НОВ, беа уништени во пожар во 2013 година. Тие сведочеа за умешноста на Лазески во комбинирањето на модерното со историското. Тоа беа големи кубистички дела со мотиви од Народноослободителната борба во Македонија. Шалтер салата на поштата во Скопје изгоре неосигурена, а заедно со неа исчезнаа и петте големи кубистички фрески со мотиви од НОБ на Борко Лазески, еден од најголемите македонски уметници. Фреските беа од непроценлива вредност и беа создадени во 1981 година. Првиот македонски поткубист го карактеризираат динамични искршени линии, а носечки мотиви му се сцени од Втората светска војна. Големиот уништен мурал беше направен од техника акрил, го сочинуваа пет круга од по пет квадратни метри.
- Фреска “Македонија во НОВ” во Прилеп: Насликана во 1990 година, оваа фреска е посвета на 50-годишнината од востанието на македонскиот народ.
„Мојот татко се залагаше за јавна уметност, за уметнички дела достапни за сите, тој секогаш сметаше дека уметноста им припаѓа на сите, па затоа неговите главни дела се поставени на јавни места“
Росица Лазеска, ќерка на големиот македонско сликар Борко Лазески
Витражи:
- Витраж “Подем” во Стопанска банка – Скопје е првиот од ваков вид во Македонија и претставува значаен момент во развојот на оваа уметност. Овој витраж е поставен во просториите на Стопанска банка – Скопје, во стариот ГТЦ и остварува непрекинати контакти со луѓето, следејќи го секојдневниот динамичен ритам на градот.
- Витражот во Споменикот на Илинден и НОВ во Крушево е награден со прва награда на конкурс, е еден од највпечатливите монументални дела на Лазески. Тој витраж содржи 4 витражи со елипсовидни форми со различна географска ориентација.
- Витраж во Комплексот банки во Скопје: Иако помалку познат, овој витраж е исто така значаен дел од творештвото на Лазески.
Мозаици:
- Мозаик “1903-1941” во Смилево е поставен на спомен-чешма, ги поврзува Илинденското востание и НОВ, симболизирајќи го континуитетот на борбата за слобода. Овој мозаик е единственото зачувано дело на Лазески, реализирано пред земјотресот во 1954 година.
Монументалните дела на Борко Лазески се одликуваат со својот специфичен стил, кој комбинира елементи на кубизмот со византиската естетика и влијанија од мексиканските муралисти. Неговите дела се полни со симболика и пораки, често посветени на значајни историски настани и личности.
Лазески е мајстор на монументалната уметност, кој успеал да создаде дела кои не само што го разубавуваат јавниот простор, туку и ја збогатуваат македонската култура. Неговите дела се сведоштва за неговиот талент, креативност и посветеност кон уметноста.
За повеќе информации за животот и творештвото на Борко Лазески, посетете ја неговата страница на Википедија, додека за визуелен преглед на неговите дела, посетете ја базата на податоци за споменици.
Оваа база нуди вредни информации за животот и творештвото на Лазески, како и фотографии од некои од неговите најзначајни дела. Откријте го богатството на неговото уметничко наследство и уживајте во убавината на неговите монументални дела.
