Џексон Полок и славната „Бр.5, 1948“
Пол Џексон Полок (1912 – 1956) е американски сликар кој своите најзначајни дела ги создал како апстрактен експресиониста, односно акционен сликар. Неговиот опус имал силно влијание на модерната уметност на 20. век.
Сликал поставувајќи огромни платна на подот и врз нив истурал и нанесувал бои, понекогаш мешајќи ги со материјали како песок или кршено стакло. За сликање го користел целото тело, освен раката и зглобот, со само едно правило: четките, палетите и другите алатки за сликање ги исфрлил од употреба и почнал да користи стапови, лажици и кујнски ножеви.
Сликарството го сфаќал како апсолутна слобода, како длабоки импулси кои доаѓаат одвнатре, а платното како арена во која треба да се дејствува. „Моите слики не се создаваат на штафелај. Ретко го затегнувам платното пред да почнам да сликам. Претпочитам да го закачам на ѕид или да го ставам на подот бидејќи ми треба отпор на тврда површина. Се чувствувам многу поудобно на подот. Сакам да се движам околу сликата и да работам на неа од сите четири страни и да бидам буквално „внатре“ во сликата. Тоа наликува на методот што го користеле Индијанците за да создаваат слики во песок“, изјавил Полок, објаснувајќи го потеклото на неговата уметност.
10 tривијални факти инспирирани од приказната за сликата „Бр. 5, 1948“ од Џексон Полок и нејзиното оштетување и преработка:
„Бр. 5, 1948“ се смета за едно од најпознатите и највлијателните дела на Џексон Полок. Таа ја прикажува неговата потписна техника „сликање капка по капка“, каде што тој истураше и фрлаше боја на платното.
Сликата првично беше создадена во 1948 година и беше вклучена на самостојна изложба во галеријата Бети Парсонс во јануари 1949 година. Од сите уметнички дела прикажани на изложбата, беше продадена само „Бр. 5, 1948“.
Алфонсо А. Осорио, колекционер на уметнички дела, ја купил сликата за 1.500 долари. Меѓутоа, за време на транспортот, сликата се оштетила и паднала грутка боја од центарот на уметничкото дело.
Грејс Хартиган, уметница и пријателка на Полок, му дала боја за да ја закрпи оштетената област пред сликата да биде испорачана на Осорио. Полок ја уверувал Хартиган, велејќи дека Осорио никогаш нема да ја забележи разликата.
Кога Осорио ја примил сликата, тој ја забележал штетата и тврдел дека дел од бојата се лизнал, оставајќи дамка среде околните линии. Полок понудил да ја преработи сликата за да го реши проблемот.
Спротивно на типичните уметнички поправки, Полок одлучил целосно да го обои целото уметничко дело на лесонит наместо само да го поправи оштетеното место. Овој пристап му овозможил да создаде нова длабочина во сликата.
Осорио го посетил студиото на Полок три недели подоцна за да ја прегледа преработената слика. И покрај значајните промени, Осорио сепак го ценел уметничкото дело, изјавувајќи дека „оригиналниот концепт остана непогрешливо присутен“ и дека прикажува „нова сложеност и длабочина на линеарно меѓусебно играње“.
Одлуката на Полок целосно да ја преработи сликата наместо да ја обнови оштетената површина, го покажува неговиот неконвенционален пристап и подготвеност да ризикува со неговата уметност. Овој чин на преработка стана пример за уметник кој добил втора шанса да ја подобри и развие своето дело.
„Бр. 5, 1948“ со својата преработена верзија на лесонит останува значајно парче во делото на Полок и продолжува да се слави како маестрален приказ на контрола и дисциплинирана визија, и покрај неконвенционалниот процес на поправка.
Приказната за оштетувањето и преработката на „Бр. 5, 1948“ додава уште еден слој на интрига и сложеност на историјата на сликата, што ја прави тема на фасцинација за уметничките ентузијасти и колекционери.
Неговата слика „Бр.5, 1948“ долго време беше најскапо продадено дело. Сликата е создадена, како што кажува името, во 1948 година, насликана е на дрвена табла со масло на површина од 2,4 на 1,2 метри. Продаден е на приватна аукција во Sotheby’s во 2006 година за 140 милиони долари. Интересно е што не се споменува кој е купувачот на ова уметничко дело, но се шпекулира дека тоа би можел да биде мексиканскиот бизнисмен Дејвид Мартинез.
Бр. 5, 1948 e насликанa во екот на неговиот период „капка по капка“ и е пример за неговата револуционерна сликарска техника. Полок капел црна, сива, бела, кафеава, црвена и жолта боја за да создаде повеќеслојна, сложена композиција што е помалку претстава на слика, туку повеќе запис на бојата и акцијата на сликарот. На овој начин, Бр. 5 може да се види дека го означува почетокот на неговото „акционо сликарство“ кое американскиот уметнички критичар Харолд Розенберг го опишал во својот есеј од 1952 година: „Акциското сликарство има врска со само-креација или самодефинирање или само- трансценденција; но тоа го одвојува од самоистражување, кое претпоставува прифаќање на егото онакво какво што е, со неговите рани и неговата магија“.
Со Бр.5, Полок означил отстапување од традиционалните барања на сликарството.Тој влегол во сликата, ги канализирал своите емоции за да го насочи движењето на бојата, капките, прскањето, стругањето, размачкувањето, истурњетое, дозволувајќи бојата да ја рефлектира неговата потсвест.
Благодарност до Порта3 за текстот и фотографиите.
