Made in Macedonia – Златко Глигоров

Поп-арт-гламот на Златко Глигоров

Што има Златко Глигорoв да каже на темата творење, креирање и реализација на уметноста?

Изгледам реално, мислам апстрактно. Сликарот никогаш не го слика светот, туку само го набљудува, за подоцна да го заборави. Заборавот е неопходен. Но, не целосен. Тоа е креативно заборавање, што создава простор за неограничени асоцијативни игри. Имагинативната содржина на слоевитото заборавање најсилно и сугестивно се изразува преку боите. Од друга страна, експлозивната експресивност е релативизирана, на некој начин пригушена од фрагментарниот карактер на асоцијативност. Така, сликата добива карактер на отворена структура, постојано подложена на разни и нови надградби. Оваа изразена динамика на сликата доаѓа од фактот дека креативниот процес во принцип никогаш не е завршен. Ваквите динамични и отворени слики ја подобруваат и збогатуваат нивната комуникација со публиката, нудејќи им големи, скоро неисцрпни толкувачки можности на набљудувачот. Надворешниот свет, по својот богат и разновиден изглед, е провокативен, заводлив, неразбирлив и несовладлив по својата постојана варијабилност. Но, дали е тој и колку тој навистина е креативен предизвик за уметникот?! Обработени и содржани, асоцијативно нијансирани, сензациите што произлегуваат од тоа почнуваат да живеат свој живот. Сликата одамна ја изгуби својата репрезентативна функција. Надворешниот свет престана да биде негов единствен предмет. Јазикот на уметноста кондензира и комплицира, и така преку континуирано и интензивно самооднесување, сликата успева да се вкорени во себе. Кондензацијата резултира со постојано создавање на нови метафори, кои бараат употреба на нови материјали. Поранешната обврска на уметникот да ја набљудува модернистичката тенденција на единство на стилот повеќе не постои. Слободното движење од еден на друг јазик, од едно на друго изразно средство, што се толку карактеристични за современиот уметник, многу јасно укажува на тоа дека потрагата по нов постојан стил, за нова тенденција е веќе напуштена. Така, можноста за истражување на уметникот може да биде ограничена само од нивото на неговата имагинативна акумулација и квалитетот на нејзиното изразување. Бидејќи моќта на уметникот е токму во неговиот дар да создава нови светови, да нуди нови различни реалности, постојано чувствувајќи, правејќи нечувствителни на комплексноста, различноста, богатството на бројните и имагинативни изрази на постојното.

Златко Глигоров и поп-арт-гламот како себеизразување

Поп-артот го презентира потрошувачкиот свет и неговите вредности и со тоа иконографски го верификувам. Поп-арт-гламот го доведува сето тоа до пароксизам. Самиот по себе е „студен“ уметнички чин на редизајнирање на стварното и негово подигање на уште повисоко естетско рамниште. Тој е cool. Тој се поигрува со сопствените можности и ја манифестира целостната слобода на создавањето како сила што му дозволува на авторот да владее наполно со материјалот што го обработува – се појавува во медиумската  машина еден нов дух на слободата.

Извадок од Монографијата на Златко Глигоров, текст на Отец Стефан Санџакоски

„Станува збор за убавината на светов, проникната од вечната убавина. Но токму убавината, за која Достоевски вели дека „ќе го спаси светот“, го докоснува срцето на маестро Златко Глигоров. Така може да се објасни неговата потрага по византиско-словенското, итало-критското и македонско-барокното иконографско наследство. Инсистирањето на многувековното (од XI – XX век) траење на иконописната уметност се доживува и како потрага по изгубената рамнотежа во овој наш век. Зашто не треба да се заборави дека во еден период од нашата историја се откажавме од најзрелите плодови на сопствената култура, од сопствениот историски израз, и почнавме самите себеси да се гледаме со туѓи очи. Маестро Златко Глигоров во иконографијата ја открива и од неа ја позајмува рамнотежата помеѓу духот и материјата, вечното и минливото, Бог и човекот. Подобно на Данило Киш, и маестро Златко Глигоров во оваа монографија ги сохранува (сочувува) своите ликовни логоси кои не се „ниту земја, ниту енциклопедија на мртвите“, туку земја на живите или своевиден животоносен гроб.

Маестро Златко Глигоров во византиско-словенското иконописно предание ги бара и ги пронаоѓа внатрешното единство и истоветноста, потем потребата од една подлабока вистина и интересот по она што е вечно во минливите форми на животот. Затоа надворешниот изглед на неговата уметност, добро „спакувана“ според „богатите искуства на историскиот поп-арт“ (З. Теодосиевски), како да е статичен, но однатре нејзиниот духовен лик е динамичен и слободен од психологизмите.

Маестро Златко Глигоров посега по јазикот на византиското сликарство за да ја покаже сесаканата визија: светлозрачната енергија Божја, молитвено испросена од Творецот во чинот на сосоздавањето на човекот со Него. Така човекот станува сведок на невенливата убавина на ликовниот Поет. Маестро Златко Глигоров, како мистис и теолог на богословието во бои, ни ја принесува аскезата на преточување на уметноста во сопствен стил на живеење. На тој начин, нашиот маестро поетски ги разрешува своите животни задачи. Мудроста на иконографската постапка на маестро Глигоров се согледува во неговата способност бестрасно да ги превозмогне сентименталните пречки и да ги претвкуси есхатолошките предели на Денот осми. Оттаму произлегува впечатокот за неговата излекуваност од егзалтираната состојба на западната натуралистичка уметност. Со силата на духот успешно се справува со антропоморфизмите на секуларниот мистицизам и триумфално влегува во светот на богочовечкиот реализам одондестрана на космогониската детерминација.“

Емил Алексиев за поп-арт-гламот на Златко Глигоров

Користејќи ги богатите искуства на историскиот поп-арт Глигоров ги реинтерпретира  познатите иконични мотиви од современата популарна култура. Така стереотипите, стереотипните претстави и „современите икони“ длабоко врежани во современиот човек со својата медиумска интерпретација добиваат ново и неочекувано значење. Играта на значењата во ерата на масовната технолошка медијација, реинтерпретација на излитените неграми од колективната свест во општата пролиферација на виденото, менувањето на фиксираните слики во политичкиот паноптикум и измената на перцепријата на една повеќеслојна психолошко-општествена панорама го водат гледачот на возбудливо патување во светот на овој уметник.

Делата на Златко може да се најдат во Галерија Артерама.