30
Сеп

Неуроестетика или како внатрешното уредување/ентериер дизајн влијае на вашиот мозок, здравје и расположение

Дали сте се запрашале зошто се чувствувате смирено во една соба, а нервозно, стресно или помалку продуктивно во друга? Одговорот лежи во неуроестетиката – ново интердисциплинарно научно поле што ги спојува невронауката, психологијата и уметноста за да разбере како естетските искуства се обработуваат во нашиот мозок.

Вашата околина не е само пасивна позадина; таа е активна компонента што ги обликува вашите емоционални и когнитивни одговори.

Што открива науката за дизајнот?

Неуроестетиката истражува како елементи како бојата, осветлувањето, текстурите и просторната конфигурација влијаат на нашите емоции и перцепција. Со користење на напредни техники како електроенцефалографија (ЕЕГ) и следење на движењето на очите (eye tracking) , истражувањата покажуваат дека добро осмислениот дизајн може да има мерливи научни придобивки:

  • Подобрено когнитивно функционирање и просторна свест.
  • Намалување на нивото на стрес и промовирање на релаксација.
  • Создавање чувство на удобност и спокојство.

Дури и историски практики како Фенг Шуи (Feng Shui) и Васту Шастра (Vastu Shastra) ја илустрираат долгогодишната свесност за тоа како дизајнот влијае на благосостојбата.

3 главни стратегии за дизајн со неуроестетски принципи

Дизајнерите сè повеќе ги применуваат овие научни сознанија за да создадат средини кои ја поддржуваат менталната и емоционалната отпорност.

1. Биофилен Дизајн (Biophilic Design)

Ова е најбрзо растечкиот тренд кој ги користи принципите на поврзување со природата. Истражувањата укажуваат дека изложеноста на елементи инспирирани од природата може да намали стрес и да ја подобри когнитивната способност.

  • Примери: Вклучување на природна светлина и прозорци со поглед кон надвор , користење на природни материјали (дрво, камен), и поставување на многу зеленило (саксиски растенија или зелени ѕидови).
  • Практичен совет: Отворете ги завесите и преместете ја работната маса за да имате поглед кон небото или дрво. Изберете мебел со тактилни површини (на пр. дрвен под или волнен тепих).

2. Разбирање на психологијата на просторот

Дизајнот треба да биде намерен и да одговара на потребите на луѓето што го користат. Ефикасниот дизајн подразбира разбирање како луѓето се однесуваат и комуницираат во даден простор.

  • Примери:
    • За социјална интеракција: Наместо целиот мебел да биде свртен кон телевизорот, распоредете ги седиштата околу маса или централна точка за да поттикнете позначајна комуникација.
    • За безбедност: Маслововата хиерархија на потреби сугерира дека чувството на безбедност и удобносте основен човечки инстинкт.
  • Практичен совет: Прашајте се: „Која е целта на оваа соба?“. Ако е за релаксација, избегнувајте светло што е премногу силно или премногу визуелно нередот.

3. Создавање зони за eмоционален oдмор

Ова подразбира креирање на посебни, намерно осмислени катчиња кои обезбедуваат емоционален одмор и поддржуваат самогрижа.

  • Примери: удобни катчиња за читање со меки текстили, медитативни зони со  пригушено осветлување или мали фонтани.
  • Практичен совет: дури и во мал стан, можете да одредите „зона на транзиција“ (на пр. ходник или влез) и да ја украсите со нешто што ви носи мир (уметност, свежо цвеќе) за да го „ресетирате“ нервниот систем од стресот надвор.

Апликација во специјални средини

Принципите на ентериер дизајн базиран на неуроестетика се од витално значење во средини каде што стресот е висок:

  • Здравствени установи: добро осмислената терапевтска средина, која интегрира светлина, боја и пристап до природа, може да го забрза закрепнувањето на пациентите и да ја подобри продуктивноста на персоналот.
  • Работни места: примената на биофилен дизајн во канцелариите е поврзана со подобрено задоволство на вработените, продуктивност и моралот.

Со истражувањата што продолжуваат да се развиваат, неуроестетиката ни дава научна основа за да тврдиме дека дизајнот е многу повеќе од естетика—тој е директен пат кон подобро здравје.